اَردَوان نام پنج تن از پادشاهان سلسلۀ اشکانیان است. اَردوان پنجم که از سال 209 تا 224 م پادشاهی کرد و آخرین پادشاه اشکانی است، در تاریخ ایران شهرت بیشتری یافته است.

اَردَشیرِ بابَکان بنیان‌گذار و نخستین پادشاه سلسلۀ ساسانیان بود که از سال 226 تا 241م بر ایران و بخش بزرگی از سرزمینهای آسیای جنوب غربی فرمانروایی کرد. جدش، ساسان، رئیس معبد ناهید در شهر استخر بود و پدرش بابک، بر استخر فرمانروایی می‌کرد. اردشیر که در آغاز فرمانده دِژ دارابگِرد در پارس بود، پس از مرگ پدر، خود را پادشاه سرزمین پارس خواند. دیری نگذشت که بر شهریاران محلی پارس چیره شد و سرزمینهای کرمان، اصفهان و خوزستان نیز به دست او افتاد.

اُرُد نام دو تن از پادشاهان سلسلۀ اشکانیان است. از این دو تن اُرُد اول، سیزدهمین پادشاه اشکانی که از سال 57 تا 37 پیش از میلاد فرمانروایی کرد، نقشی مهم‌تر در تاریخ ایران داشته و شهرت بیشتر یافته است.

اَحمَدشاه هفتمین و آخرین پادشاه سلسلۀ قاجاریان بود که از سال 1288 تا 1304 ھ ش بر ایران فرمانروایی می‌کرد. دوازده‌ساله بود که به‌جای پدرش، محمدعلی‌شاه قاجار، بر تخت نشست. در سال 1293ﻫ ش، پس از رسیدن به سنِّ قانونی، تاج‌گذاری کرد و خود ادارۀ کارهای کشور را به‌دست گرفت. سالهای کودکی احمد‌شاه از سویی با انقلاب مَشروطیت ایران و از سوی دیگر با تلاش پدرش برای برانداختن مجلس شورای ملی و سرکوبی هواداران مشروطیت و آزادی‌خواهان آن روزگار هم‌زمان بود.

اَتسِز سومین فرمانروا از سلسلۀ خوارزمشاهیان بود که از سال 521 تا 551 ھ ق بر سرزمین خوارزم فرمانروایی کرد. او در دستگاه حکومت پدرش، قُطبُ‌الدین محمد، با سپاهیگری و روشهای حکومت آشنا شد. پس از مرگ پدر، به فرمان سنجر، پادشاه سلجوقی، به فرمانروایی خوارزم رسید.

اَتابَکان سلسله‌هایی از امیران تُرک بودند که از قرن ششم تا نخستین سالهای قرن هشتم هجری قمری دولتهای کوچک و کوتاه‌مدت محلی در قسمتهایی از ایران، عراق و سوریه تشکیل دادند. بنیان‌گذاران این دولتها بیشتر کسانی بودند که از سوی پادشاهان سلجوقی به‌سرپرستی شاهزادگان سلجوقی انتخاب می‌شدند و لقب اَتابَک می‌گرفتند. بعضی از آنها نیز فرزندان این اتابکان بودند. از‌این‌رو، تاریخ‌نویسان این سلسله‌ها را اتابکان خوانده‌اند. واژۀ اتابک ترکیبی از دو کلمۀ ترکی اَتا یا آتا (پدر)، و بَک یا بِیگ (بزرگ) و به‌معنی سرپرست و مُرَبی است.