کاسیها قومی بودند که در حوالی قفقاز و حدود کنارههای غربی دریای خزر میزیستند و در آغاز هزارۀ دوم پیش از میلاد، یعنی پیش از ورود آریاییها به فلات ایران، بهتدریج در دامنههای کوههای زاگرس و لرستان کنونی ساکن شدند. آنها برای بهدست آوردن زمینهای کشاورزی بهسمت بینالنهرین حرکت کردند و بر سلسلۀ آموری بابِل چیره شدند. حکومت آنها در بابِل در حدود شش قرن ادامه داشت (1185-1760 ق م) تا اینکه بهدست ایلامیها (عیلامیها) منقرض شد.
کادوسیها قومی بودند که پیش از آمدن آریاییها به فلات ایران، در جنوب غربی دریای خزر (نواحی گیلان کنونی) و شرق آذربایجان میزیستند. نام کادوسیها نخستینبار در اوستا آمده است. پژوهشگران اَرمنی در نوشتههای خود از آنها با نام کاتیشیان (کاتشان) یاد کردهاند و بعضی تاریخنویسان آنها را نیاکان تالشهای کنونی دانستهاند.کادوسیها مردمانی شکارچی و دامدار بودند و برای یافتن چراگاه و مراتع حاصلخیز به اراضی و جنگلهای اطراف دریای خزر (کاسپین) آمدند و در آنجا ساکن شدند. این قوم در حدود 750 سال پیش از میلاد با سکاها که به شمال غرب ایران مهاجرت کرده بودند درآمیختند، سپس مانند طایفههای دیگر این مناطق، تحت حکومت سکاها قرار گرفتند.
قشقایی، جهانگیرخان (1328-1243 ﻫ ق) فیلسوف، فقیه، عارف ایرانی و از استادان نامدار حوزۀ دینی اصفهان است.
قَراخَتائیان نامی است که مورخان و نویسندگان قلمرو اسلام از قرن ششم هجری قمری به قوم خَتای (کِیتای) که تیرهای از طوایف تُنگوز یا مغول بودهاند، دادهاند. جایگاه اصلی اینان ظاهراً در جنوب مَنچوری (شمال شرقی چین امروزی) بود. دستهای از این ختائیان در قرن پنجم هجری قمری بهسوی سرزمینهای مسلماننشین در شرق ماوراءالنهر به راه افتادند و در آنجا در کنار قلمرو قراخانیان (ایلَکخانیان) قلمرویی بهدست آوردند. عنوان قراختایی از همین دوره بر آنها اطلاق شده است.
قَراقویونلو (873-777 ﻫ ق) اتحادیهای از طایفههای تُرکَمان بودند. قلمرو آنها از حوالی دریاچۀ وان (در شرق ترکیۀ کنونی) بهتدریج در بخشهایی از ایران و عراق عرب گسترش یافت. مرکز حکومت آنها شهر تبریز بود. آنها به حکومت جَلایریان در آذربایجان و عراق عرب خاتمه دادند. سرانجام این سلسله توسط آققویونلوها از میان رفتند. قراقویونلو بهمعنی صاحب گوسفندان سیاه است.
قوام، احمد (1334-1252 ﻫ ش) ملقب به قوامالسلطنه، از سیاستمداران دورۀ قاجار و پهلوی بود که پنج دوره به نخستوزیری ایران رسید.