آلِ کَرت سلسله‌ای از امیران ایرانی بودند که از سال 643 تا 783 ﻫ ق، بر قسمتی از شرق ایران فرمانروایی کردند. در بعضی از کتابها، این امیران را ملوکِ‌ کَرت نیز نامیده‌اند. نخستین امیر این سلسله، شمس‌الدین محمد کرت، را مَنگوقاآن، نوۀ چنگیز، خان بزرگ مغول، به فرمانروایی قسمتی از سرزمینهای شرق ایران گماشت. قلمرو او از هَرات تا رود سِند، یعنی بخشی از کشورهای افغانستان و پاکستان کنونی، را دربرمی‌گرفت و شهر هرات مرکز فرمانروایی او بود.

نگاه کنید به زیاریان

نگاه کنید به آل خجند

آلِ عِراق سلسله‌ای از امیران خوارَزم بودند که پایتختشان شهر کاث در ساحل شرقی آمودریا (رود جیحون) بود. امیران آل عراق، مانند بسیاری از امیران بخش شرقی سرزمین خوارزم، خوارَزمشاه خوانده می‌شدند. به‌همین‌سبب، آنها را در بعضی از کتابها خوارزمشاهیان قدیم یا حکام قدیم خوارزم نیز نامیده‌اند.

آلِ بویه سلسله‌ای از پادشاهان ایرانی بودند که از سال 320 تا 448 ﻫ ق بر بخشی بزرگ از ایران، عراق و سرزمینهای جنوب خلیج فارس فرمانروایی کردند. این سلسله را سه سردار ایرانی به نامهای علی، حسن و احمد پدید آوردند. پدر آنان، اَبوشجاع بویه، از مردم سرزمین دِیلَم در جنوب گیلان کنونی بود. تاریخ‌نویسان به‌سبب نام بویه، این سلسله را آل بویه و به‌سبب نام خاستگاه آنها دِیلمیان یا دِیالِمه نیز نامیده‌اند.

آلِ خُجَند از خاندانهای بزرگ و مشهور اصفهان در قرنهای پنجم و ششم هجری قمری بود. اصل این خاندان از خُجَند بود که اکنون از شهرهای تاجیکستان است. شهرت آل خجند به‌سبب ریاست آنان بر شافِعیان اصفهان و تدریس در مدرسۀ نظامیۀ این شهر بود. شافعیان پیروان مذهب شافِعی، یکی از چهار مذهب فقهی اهل سنت، هستند.