آشوربانی‌پال مشهورترین پادشاه آشور بود که در سال 668 ق م جانشین پدرش، اَسَر حَدّون، شد. نام این پادشاه را در بعضی از کتابها آسوربانی‌پال نیز نوشته‌اند. امپراتوری آشور در دورۀ پادشاهی او به اوج قدرت رسید. این امپراتوری از مصر تا دامنه‌های کوههای زاگرس و از بابِل تا اَرمَنِستان گسترده بود. در سال 639 ق م، آشوربانی‌پال سرزمین ایلام (عیلام) را ضمیمۀ این امپراتوری کرد. پس از مرگ او در سال 633 ق م، امپراتوری آشور به‌سبب جنگها، شورشها و مشکلات اقتصادی رو به انقراض گذاشت.
آسوریها (آشوریها) گروهی از مسیحیان هستند که در ایران، لُبنان، سوریه، ترکیه، روسیه و بیشتر در عراق زندگی می‌کنند. آسوریهای ایران به‌عنوان اقلیتی مذهبی در قانون اساسی ایران به رسمیت شناخته شده‌اند و به‌همراه کَلدانیها (گروهی دیگر از مسیحیان ایران) یک نماینده در مجلس شورای اسلامی دارند. جمعیت آنها در ایران در حدود پنجاه‌هزار نفر است.
نگاه کنید به آشوربانی پال
نگاه کنید به آشور
آزتِکها قومی کُهَن از بومیان (سرخپوستان) امریکای مرکزی بودند که در قرن سیزدهم میلادی حکومتی نیرومند در مرکز و جنوب مکزیک امروزی تأسیس کردند. پایتخت آزتکها شهر تِنوچتیتلان بود که امروزه مکزیکو (مکزیکوسیتی= شهر مکزیک) نامیده می‌شود. فرمانروای آزتکها و مشاورانش از پایتخت، سراسر سرزمینهای زیر فرمان خود را با نظام اداری و ارتش مجهز اداره می‌کردند. پرستش خدایان گوناگون و قربان کردن انسان برای خدایان از ویژگیهای اعتقادی آزتکها بود. پایۀ اقتصاد آزتکها کشاورزی بود. آنها در کشاورزی، شهرسازی، راه‌سازی، معماری، صنایع‌دستی، پیکرتراشی و جواهرسازی بسیار پیشرفته بودند. سنگ تقویم و آثاری که از معبدهای گوناگون و بزرگ آزتکها بر جای مانده است نشان‌دهندۀ پیشرفت آنها در ریاضیات، اخترشناسی و معماری است.
آریاییها مردمانی بودند که نخست در بخشهایی از سرزمین سیبری، در روسیۀ کنونی، می‌زیستند و از حدود 500 3 سال پیش به سرزمینهایی که امروزه افغانستان، هند، پاکستان و ایران نامیده می‌شوند کوچ کردند و در این سرزمینها ماندگار شدند. به‌همین‌سبب آنها را هِندوایرانی نیز نامیده‌اند. نام آریایی را، که به‌معنی شریف یا آزاده دانسته‌اند، طایفه‌هایی که به هند و ایران راه یافتند به خود داده بودند، که به‌صورت آریان یا آریَن نیز در گزارشهای کهن آمده است. نام ایران، به‌معنی سرزمین آریاییها، نیز از همین واژه گرفته شده است.