ماهیان نخستین مهره‌داران هستند که روی زمین پدیدار شده‌اند. آنها در جویبارها، رودها، دریاچه‌ها، اقیانوسها، از نزدیکی آبهای یخ‌زدۀ مناطق قطبی تا جریان آبهای جنگلهای استوایی، در جریان آبهای پرخروش کوهستانها و حتی در آبهای آرام رودهای زیرزمینی زندگی می‌کنند. تاکنون 62 راسته، 491 خانواده و بیش از 000 34 گونه از ماهیان شناخته‌ شده است. تعداد گونۀ ماهیان بیش از همۀ مهره‌داران دیگر (پستانداران، دوزیستان، خزندگان و پرندگان) است.

ماموت پستانداری منقرض‌شده از راستۀ خرطوم‌داران و خانوادۀ فیلهاست. ماموتها از حدود شش میلیون تا چهارهزار سال پیش در افریقا، اروپا، آسیا و امریکای شمالی زندگی می‌کردند.

ماکیان پرندگانی از راستۀ ماکیان‌سانان و خانوادۀ ماکیان‌اند. ماکیان‌سانان در بیشتر مناطق، از گرمسیری تا حدود کمربند شمالگان زندگی می‌کنند. خانوادۀ ماکیان شامل پرندگانی مانند مرغ، خروس، بوقلمون، قرقاول، کبک، تیهو و بلدرچین است که همگی خشکی‌زی‌اند.

مارها جانورانی از ردۀ خزندگان و راستۀ مارها و سوسمارها هستند که بیشتر در مناطق گرمسیر سراسر جهان زندگی می‌کنند. تعداد کمی از گونه‌های آنها در جزایر یا مناطقی با زمستانهای طولانی دیده می‌شوند. مارهای خشکی‌زی روی زمین و درخت و در نقبهای زیرِ زمین در بیابانها و جنگلها، مارهای دریایی در اقیانوسها و آبهای آزاد، و مارهای آبی در دریاچه‌ها و رود‌ها زندگی می‌کنند. تاکنون در جهان 400 3 گونه مار شناخته شده‌ است که کمتر از 300 گونه از آنها سمی‌اند. در ایران، 63 گونه مار خشکی‌زی و آبی و در حدود 18 گونه مار دریایی (در آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان) شناخته شده است.

نگاه کنید به سوسمار

مارماهی ماهی استخوانی از راستۀ مارماهی‌سانان است. این راسته شامل 17 تا 20 خانواده است. آنها در اعماق اقیانوسها و دریاهای مناطق گرمسیر یا معتدل و یا در آبهای شیرین دریاچه‌ها و رودها زندگی می‌کنند. گونه‌هایی نیز می‌توانند هم در آبهای شور و هم در آبهای شیرین زندگی ‌کنند. گونه‌هایی که در دریاهای مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند تنوع بیشتری دارند. تاکنون در جهان بیش از ۸۰۰ گونه مارماهی شناخته شده است. یکی از گونه‌ها مارماهی معمولی است که شامل مارماهیهای اروپایی و امریکایی است که هم در آبهای شور و هم شیرین زندگی می‌کنند. مارماهیهای اروپایی در سواحل اروپایی اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه و مارماهیهای امریکایی در سواحل شمالی امریکای شمالیِ اقیانوس اطلس زندگی می‌کنند. در ایران دو گونه مارماهیِ آبهای شیرین و حداقل یک گونۀ دریایی شناخته شده است.