اِسکنَدَرنامه نام کتابهایی است به نثر یا به نظم دربارۀ سرگذشت اِسکَندر مَقدونی. در این کتابها، تاریخ و افسانه به‌هم آمیخته است و موضوع بیشتر آنها عبارت است از: شرح تولد اسکندر، جنگهای او با دارا، ازدواج با روشَنَک (دختر دارا)، لشکرکشیها و سفرهای او به غرب و شرق، ساختن سدّ یَأجوج و مَأجوج، جنگ با دیوان و پَریان، بنا کردن شهر اِسکَندریّه، ساختن آینۀ اسکندری و جام جهان‌نما، نبرد با زنگیان و رومیان، سفر به مکه و زیارت کعبه، سفر به ظُلُمات برای جستن آب حیات و گرفتاری و مرگ اسکندر در ظلمات.

اِسفندیار از چهره‌های داستانهای باستانی ایران و شاهنامۀ‌ فردوسی است. پسر گُشتاسب، پادشاه کیانی، و پهلوان دلیر ایرانی بود. به او رویین‌تَن می‌گفتند، زیرا عقیده داشتند که هیچ سلاحی بر بدنش اثر ندارد.

اَسرارُالتّوحید از مهم‌ترین کتابهای عرفانی به فارسی است که محمّدبن مُنَوَّر، نوادۀ ابوسعیدابوالخیر، در نیمۀ دوم قرن ششم هجری قمری تألیف کرده است. این کتاب شرح احوال، سخنان و کارهای شگفت‌انگیز ابوسعید ابوالخیر، عارف ایرانی قرنهای چهارم و پنجم هجری قمری، است.

اَسدی طوسی (درگذشت 465ھ ق) شاعر حماسه‌‌سرای ایرانی است. منظومۀ گرشاسب‌نامه از مهم‌ترین آثار اوست.