آهنگری

آهنگری تافتن آهن در کوره و چکش‌کاری آن است برای ساختن و تعمیر اشیایی مانند در، پنجره، نرده، بیل، کلنگ، تیشه و نعل اسب. آهنگرانی که اشیای کوچک، مانند قفل، کلید، زنجیر و چاقو می‌سازند چِلِنگَر نامیده می‌شوند. گروهی از آهنگران و چلنگران کارگاه دارند و گروهی دوره‌گرد هستند. آهنگران دوره‌گرد که بیشتر از کولیها هستند، معمولاً به روستاها و شهرهای کوچک می‌روند و اشیایی مانند بیل و کلنگ، قیچی، انبر و کارد می‌سازند یا چنین اشیایی را تعمیر می‌کنند. بقایای کوره‌های قدیمی ذوب آهن و همچنین اشیای آهنی که در چین، هند، ایران و آسیای صغیر پیدا شده‌اند نشان می‌دهند که پیشینۀ آهنگری حداقل به شش‌هزار سال می‌رسد. آهن را در آغاز از شهاب‌سنگها به دست می‌آوردند و برای ساختن سلاح، ابزار و اشیای تزیینی به کار می‌بردند. پس از کشف معدنهای آهن، از ذوب کردن سنگهای آهن‌دار، آهن استخراج می‌کردند.

آنیمیسم

آنیمیسم اعتقاد به جاندار بودن هر چیزی است که در طبیعت وجود دارد. پیروان آنیمیسم عقیده دارند که خورشید، ستاره، گیاه، کوه، رود، سنگ، توفان، رعد و برق، آتشفشان و پدیده‌های دیگر طبیعت دارای جان، شخصیت و شعور هستند.

آل

آل در فرهنگ عامۀ ایران، موجودی است افسانه‌ای. مردم آل را بیشتر به‌شکل پیرزنی بلندبالا، لاغر اندام و پَشمالو، با دست و پایی استخوانی، چهره‌ای زشت و سرخ و گیسوانی بلند و سفید وَصف کرده‌اند و اعتقاد دارند که آل دشمن زائوها (زنان تازه زایمان کرده) و نوزادان است.

آشپزی

آشپزی فن و هنر تهیۀ غذا از مواد خامِ خوردنی، با پختن و گاهی بدون پختن، است. این فن سبب می‌شود که موادِ خامِ خوراکی قابل هضم، اشتهاآور و لذت‌بخش شوند. همچنین امکان استفاده از فراورده‌های گوناگونی را که در طبیعت وجود دارد، برای انسان فراهم می‌کند. گذشته از این، پختن (یعنی عمل حرارت دادن) تخم انگلها و میکروبهای بیماری‌زا را، که در بعضی از مواد گوشتی یا سبزیها وجود دارد، از میان می‌برد و از امکان مبتلا شدن انسان به انواع بیماریها می‌کاهد.

آش

آش خوراکی است رقیق که با بُنشَن و سبزی و گاهی همراه با گوشت و مواد آردینه می‌پزند و به آن چاشنیهای گوناگون می‌زنند. آش از کهن‌ترین غذاهای پختنی ایران بوده است و امروزه نیز یکی از غذاهای سنتی و عمومی مردم ایران است. در سفرۀ بیشتر مردم، به‌ویژه تنگ‌دستان، از غذاهای اصلی و در سفرۀ توانگران غذایی است که معمولاً پیش از غذاهای دیگر می‌خورند. عامۀ مردم می‌پندارند که برخی از آشها خاصیت معنوی و درمانی دارند و آنها را برای رسیدن به مراد و آرزوی خود به‌صورت نَذرانه می‌پزند.

آسیای ستوری

آسیای سُتوری آسیایی است که با ‌نیروی حیوان می‌گردد. محورِ سنگِ گَردان این آسیا به‌وسیلۀ تیری افقی به حیوان وصل است. حرکت دایره‌وار این حیوان سبب می‌شود که سنگ گردان دور محوری که از سوراخ میان سنگ ثابت آسیا بیرون آمده است بگردد. آسیای ستوری را چون سنگهایی بزرگ و سنگین دارد خَراس، یعنی آسیای بزرگ، نیز می‌نامند. خراس را بیشتر با اسب، شتر و گاو می‌گردانند. آسیای اسبی را اَسپاس، آسیای شتری را شُتُراس و آسیای گاوی را گاواس نامیده‌اند.