کُما گیاهی است دوساله یا پایا (چندساله)، معطر و بومی جنوب اروپا و آسیای صغیر (بخش آسیایی ترکیه) که امروزه، در ایالات متحد امریکا، انگلستان، مناطق معتدل آسیا و اروپا کاشته میشود. کما در ایران در ارتفاعات زاگرس و البرز فراوان میروید.
کَک ومَک لکههای کوچک و بدون برجستگی به رنگ قهوهای روشن یا قرمز است و در نقاطی از پوست بدن مانند صورت و دستها که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند، پدیدار میشوند.
نگاه کنید به کوید 19، ویروس
اِسهال دفع مدفوع روان و یا آبکی است که حداقل سهبار در روز اتفاق بیفتد و بیشتر براثر بینظمیهایی در کار رودهها پدید میآید. اسهال گاهی با درد و انقباض ماهیچههای شکم همراه است. مدفوع ممکن است گاهی همراه با بَلغَم، چرک یا خون باشد. اسهال بیماری نیست، اما ممکن است نشانۀ بعضی از بیماریهای دستگاه گوارش باشد. اسهال در کودکان، بهویژه آنها که خوب تغذیه نمیشوند، شایعتر و خطرناکتر است.
اسکوربوت یکی از بیماریهاست که براثر کمبود ویتامین C در بدن بهوجود میآید. چون بدن انسان ویتامینC نمیسازد و نمیتواند مدتی دراز این ویتامین را در خود ذخیره کند، ویتامینC باید روزانه از راه خوراک به بدن برسد. مرکبات، گوجهفرنگی، کلم، کاهو، پیاز، ترتیزک (شاهی)، هویج و سیبزمینی مقدار زیادی ویتامینC دارند.
اِپیدِمی مبتلا شدن همزمان بسیاری از مردم یک شهر یا یک روستا به یکی از بیماریهای واگیردار است. در بعضی از کتابهای فارسی، اپیدمی را همهگیری نیز نامیدهاند. بیماریهایی بهصورت اپیدمی درمیآیند که میکروب، یعنی عامل بیماریزای آنها از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود. سُرخَک، دیفتری، وبا، طاعون، مالاریا، حَصبه و اَنفلوانزا از بیماریهای واگیرداری هستند که گاهی اپیدمی به وجود میآورند.