گیرشمن، رومن میخائیلوویچ (Roman Mikhailovich Ghirshman، 1979 – 1895م) باستان‌شناس فرانسویِ اوکرایینی‌تبار، رئیس هیئت باستان‌شناسی فرانسه در ایران و افغانستان است. او از پیشگامان باستان‌شناسی در ایران بود و از سال 1931 تا 1972م (1310 تا 1351 ﻫ ش) در ایران و افغانستان به کاوشهای باستان‌شناسی مشغول بود.
گوتیک سبکی هنری در معماری، مجسمه‌سازی و نقاشی است که از نیمۀ قرن دوازدهم تا پایان قرن شانزدهم میلادی در اروپا رواج یافت و با شروع دورۀ رنسانس از رونق افتاد. بعضی از کلیساهای جامع در اروپا مهم‌ترین آثار معماری این سبک به‌شمار می‌روند. واژۀ گوتیک، که هنرمندان دورۀ رنسانس به این سبک داده‌اند، منسوب به قوم گوت (از اقوام ژرمنی اروپا) است که در قرون وسطیٰ نامی تحقیرآمیز بود.
گَنجنامه دو سنگ‌نوشتۀ به‌جامانده از دورۀ هخامنشیان (559-330 ق‌م) است که بر یکی از صخره‌های کوه الوند در 5 کیلومتری غرب همدان و در درۀ عباس‌آباد کَنده شده است. گنجنامه در یکی از مسیرهای راه شاهی قرار دارد که هگمتانه (پایتخت تابستانی شاهان هخامنشی، نزدیک همدان امروزی) را به غرب و جنوب کشور مرتبط می‌ساخت. این دو سنگ‌نوشته نامهای گوناگون دارند، ازجمله نبشت خدایان، دادمهان (دادبهان) و جنگنامه.
گنجعلی خان، مجموعه از مهم‌ترین بناهای تاریخی کرمان است که در دورۀ صفویان (907-1148 ﻫ ق) و به‌دست گنجعلی‌خان (حکمرانی 1005-1034 ﻫ ق)، حاکم قلمرویی از کرمان تا قندهار و از نزدیکان شاه عباس اول صفوی، ساخته شده است. این مجموعه شامل میدانی بزرگ، حمام، بازار، ضرابخانه، مدرسه، مسجد و آب‌انبار در اطراف آن است. مساحت کل مجموعۀ گنجعلی‌خان 000 11 مترمربع است. ساخت آن در سال 1005 ﻫ ق آغاز شد و حدود 1029 ﻫ ق به پایان رسید.
گُنبد قابوس بلندترین برج تمام آجری جهان است و در شمال شهر گنبدکاووس در استان گلستان قرار دارد. گنبد قابوس به‌فرمان قابوس بن وشمگیر از پادشاهان زیاریان در سال ۳۹۷ ﻫ ق ساخته شده است. بلندی برج از سطح زمین 55 متر است و روی تپه‌ای باستانی به ارتفاع 15 متر قرار گرفته است.
گُنبَد سُلطانیه بزرگ‌ترین بنای آجری ایران و از آثار دورۀ ایلخانان است و در شهر سلطانیه حدود 44 کیلومتری جنوب شرقی زنجان قرار دارد. گنبد سلطانیه سومین گنبد آجری جهان از نظر بزرگی پس از گنبد کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانسِ ایتالیا و گنبد مسجد ایاصوفیه در استانبولِ ترکیه است.