اَثَرِ کوریولیس انحراف ظاهری مسیر هر جسم متحرک در سطح زمین و بهویژه در جَوّ آن است. در واقع، جسم متحرک از مسیر خود منحرف نمیشود، اما بهسبب چرخش زمین به نظر میرسد که منحرف شده است. این انحراف در نیمکرۀ شمالی بهطرف راست و در نیمکرۀ جنوبی بهطرف چپِ مسیر حرکت اولیۀ جسم است. اثر کوریولیس چنان است که گویی کرۀ زمین ساکن است و بر اجسامی که روی آن در حال حرکت هستند نیرویی اثر میگذارد که سبب انحراف مسیر آنها میشود. این نیروی موهوم را نیروی کوریولیس مینامند. برای آنکه علت این انحراف مسیر روشن شود فرض میکنیم که از شمال زمین موشکی در امتداد نصفالنهاری معین بهطرف استوا شلیک شود. اگر زمین حرکت وضعی نمیداشت، یعنی به دور خود از غرب به شرق نمیچرخید، موشک مسیری را در فضا میپیمود و سرانجام در نقطهای روی آن نصفالنهار فرود میآمد. اما در طول مدتی که موشک در بالای سطح زمین در حال حرکت بوده، زمین اندکی از غرب به شرق چرخیده است. در نتیجه موشک، که حرکت آن به چرخش زمین بستگی ندارد، بهجای آنکه در نقطهای روی نصفالنهار فرود آید، در نقطهای دیگر، در غرب آن نصفالنهار، یعنی در طرف راست مسیر واقعی فرود خواهد آمد. ناظری که روی زمین ایستاده با زمین در حال چرخش است و حرکت زمین را احساس نمیکند، اما به نظرش میآید که موشک پس از شلیک هر لحظه بیشتر و بیشتر بهسمت راست منحرف میشود. ناظری که در نقطهای ثابت در خارج از زمین قرار گرفته باشد مسیر حرکت این جسم را مستقیم و زمین را در زیر آن در حال چرخش میبیند. میتوان نشان داد که در نیمکرۀ شمالی اگر موشک از جنوب به شمال و بهطورکلی در هر جهت و از هر عرض جغرافیایی شلیک شود، انحراف مسیر آن بهطرف راست است. در نیمکرۀ جنوبی این انحراف همواره بهطرف چپ است.
کاربر گرامی
میدانید که فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان برآمده از شورای کتاب کودک است. شورای کتاب کودک مؤسسهای مردم نهاد است که نزدیک به 60 سال است که به فعالیتهای فرهنگی و مردمی مشغول است.
شورا و فرهنگنامه در تمامی سالهای حیات خود بدون هیچ بودجه و حمایت مالی دولتی و یا خصوصی فقط با حمایتهای علاقهمندان و فرهنگ دوستان، ادامۀ کار داده است.
نسخۀ مجازی فرهنگنامه کودکان و نوجوانان قدمی دیگر در ادامۀ فعالیتهای این نهاد است که قرار بر آن داشتیم تا به صورت رایگان در اختیار کودکان و نوجوانان سرزمینمان قرار گیرد. امکان دیگری نداشتیم تا برای رسیدن به آن لحظه از حمایت شما در خرید مقالات در نسخۀ مجازی برخوردار شویم.
با عضویت در سایت فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان، و خرید حمایتی بستههای مقالات، به انتشار فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان کمک کنید.
کاربر عزیز، برای مشاهده محتوای این مدخل، باید در حساب کاربری خود وارد شوید و مدخل را خریداری کنید.
مبلغ قابل پرداخت: 4,000 تومان
نکته مهم:
با خرید این مدخل دسترسی آن برای شخص شما باز خواهد شد. برای رعایت نمودن قانون کپی رایت از انتشار محتوای این صفحه جدا خودداری فرمایید. مدخل های خریداری شده در حساب کاربری شما قابل مشاهده میباشد.