مُحَقِق حِلّی، جعفر بن حسن (676 -602 ﻫ ق)، مشهور به محقق اول، فقیه، ادیب و متکلم شیعه است.
مُحتشم کاشانی، علی بن احمد (۹۹۶- حدود ۹۰۵ ﻫ ق) شاعر مرثيهسراى ايرانى است که بهسبب سرودن دوازده بند شعر در قالب ترکیببند، در رثای امام حسین(ع) و شهیدان واقعۀ کربلا شهرت دارد.
محجوب، محمدجعفر (۱۳۷۴ – ۱۳۰۳ ﻫ ش) ادیب، استاد دانشگاه و فرهنگپژوه ایرانی است.
مَجاز در اصطلاح ادبی از قواعد علم بیان است که واژه در معنایی غیر از معنای حقیقی آن بهکار برده میشود.
مثنوی از کهنترین قالبهای شعر فارسی است. بیتهای مثنوی در یک مجموعه هموزناند و هر بیت قافیهای مستقل و جداگانه دارد و هر دو مصراع آن همقافیه است، ازاینرو آن را مثنوی (دوتایی) مینامند. (واژۀ مثنوی از واژۀ عربی مثنیٰ است.) این قالب شعری گذشته از استقلال قافیه در هر بیت، از نظر شمار بیتها نیز محدودیتی ندارد، ازاینرو، شاعران داستانها و مضمونهای مفصل را در قالب مثنوی میسرایند. داستانهای حماسی و تاریخی مانند شاهنامۀ فردوسی، داستانهای غنایی (عاشقانه) مانند خسرو و شیرین اثر نظامی گنجوی و ویس و رامین اثر فخرالدین اسعد گرگانی، منظومههایی با اندیشهها و آموزههای عرفانی مانند حدیقةالحقیقه سرودۀ سنایی غزنوی، مثنوی مولوی و منطقالطیر اثر عطار نیشابوری و اندرزنامههای اخلاقی مانند بوستان سعدی ازجمله آثاری است که در این قالب سروده شده است.
مثنوی معنوی (مثنوی مولوی) منظومهای عرفانی، سرودۀ جلالالدین محمد مولوی (604-672 ﻫ ق)، مشهور به مولانا شاعر و عارف ایرانی، است. این کتاب از مشهورترین آثار عرفانی ادبیات فارسی است که در ادبیات جهان نیز مرتبه و جایگاهی والا دارد.