گِلایُل گیاهی است علفی، زینتی، پایا (چندساله) و بومی آسیا، افریقا و نواحی مدیترانه در اروپا. تاکنون در جهان، حدود 300 گونه از این گیاه شناسایی شده است که 5 گونه از آن در بیشتر نواحی ایران میروید. یک گونه از این گیاه بهنام گلایل ایرانی، انحصاری ایران است.
گُلپَر گیاهی است علفی، پایا (چند ساله) و بومی ایران، ترکیه و عراق. این گیاه در ارتفاعات مناطق معتدل نیمکرۀ شمالی وجود دارد. در ایران 6 گونه گلپر در ارتفاعات البرز و زاگرس بهصورت خودرو میروید.
گُل جالیز گیاهی است انگلی، علفی و پایا (چندساله). تاکنون در جهان، حدود 150 گونه از این گیاه شناسایی شده است که در سراسر جهان از نواحی معتدل تا مناطق نیمهخشک استوایی انتشار دارد. در ایران، حدود 40 گونه گلجالیز در نقاط مختلف میروید. این گیاه کلُروفیل (سبزینه) ندارد، بههمینسبب نمیتواند فتوسنتز کند و غذای خود را بسازد، ازاینرو از ریشۀ گیاه دیگر (گیاه میزبان) تغذیه میکند.
گِشنیز گیاهی است علفی، یکساله، بومی نواحی مدیترانه و خاورمیانه. امروزه، این گیاه در برخی از نقاط جهان از جمله اروپا، امریکا و کشورهایی مانند هند، چین و مراکش برای استفاده از دانه و برگهایش کشت میشود. گشنیز در ایران یک گونه دارد که در بیشتر نقاط کاشته میشود. این گیاه از حدود 7000 سال پیش شناخته شده و مورد استفاده بوده است.
گُل اندام تولیدمثل جنسی گیاهان گلدار است. اگرچه گلها تنوع بسیار در رنگ، اندازه و شکل دارند، ساختار همۀ آنها یکسان است. بعضی از گلها بسیار ریزند، مانند گلِ عدسک آبی که در آبگیرها دیده میشود؛ و برخی بسیار بزرگاند، مانند گل رافلِزیا که در جنگلهای گرمسیری میروید و قطر آن 90 تا 150 سانتیمتر است. برخی از گلها مانند نیلوفر آبی مسطح و باز، و برخی دیگر مانند گل تنباکو باریک و لولهایشکل هستند. گلِ برخی از گیاهان مانند لاله، منفرد و تقریباً بزرگ است، و گلهای یاسِ بنفش و گل ستارهای، کوچکاند و بهصورت دستهای میشکفند. گلها مصرف خوراکی، صنعتی، دارویی و زینتی دارند.
نگاه کنید به شَب خُسب