محیطزیست (زیستکره یا بیوسفر) لایهای از کرۀ زمین و بخشی از جوّ آن است که دارای حیات است و موجودات زنده و غیرزنده را دربرمیگیرد. انسان، جانوران و گیاهان موجودات زندۀ محیطزیستاند. هوا در پایینترین لایۀ جوّ زمین، آب در سطح زمین تا عمق دریاها و اقیانوسها و خاک تا قلۀ کوهها موجودات غیرزندۀ محیطزیستاند. دما، تابش، آلودگی و برخی از ساختههای انسان مانند ساختمانها نیز بر محیطزیست تأثیر میگذارند. موجودات زنده و غیرزنده و عوامل تأثیرگذار با هم در ارتباط فیزیکی و شیمیاییاند و بر هم اثر میگذارند. ارتباط میان آنها در علوم گوناگون مطالعه میشود. در اکولوژی (بومشناسی) ارتباط انسان، جانور و گیاه با محیط طبیعی مطالعه میشود. در اقلیمشناسی و هواشناسی شرایط آبوهوایی و تغییرات اقلیمی، که با زندگی موجودات زنده ارتباط دارد، بررسی میشود. در زمینشناسی زیستمحیطی (از شاخههای زمینشناسی) گروهی از عوامل تأثیرگذار بر زیستکره، مانند آبهای زیرزمینی، و بهرهبرداری از منابع زیرزمینی و حفاظت از محیطزیست مطالعه میشود.
مجنونیان، هنریک (1330-1399 ﻫ ش) نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه و کارشناس ایرانی محیطزیست است.
گَرمایش زمین افزایش دمای میانگینِ جَوّ و سطح زمین در دورهای نسبتاً طولانی است که سبب تغییر اقلیم میشود و الگوهای آبوهوایی را در جوّ، اقیانوس و سطح زمین تغییر میدهد. اندازهگیری دمای کرۀ زمین از اواخر قرن نوزدهم میلادی، اقلیمشناسان را متوجه تغییراتی در آبوهوای زمین کرد. در سال 1971م، در کنفرانسی بهنام نخستین اجلاس زمین، دانشمندان بالا رفتن دمای زمین را مورد توجه قرار دادند. آنها پس از چند سال پژوهش، به این نتیجه رسیدند که طی یک قرن گذشته زمین گرمتر شده است. تحقیقات وسیعتر نشان داد که این افزایش دما بهطور مستقیم با تولید گازهای گلخانهای ارتباط دارد که مهمترین آنها کربن دیاکسید (۲CO)، گاز متان (4CH)و نیتروز اکسید (O۲N) است.
گاوخونی از تالابهای مهم ایران است. این تالاب که به باتلاق گاوخونی نیز مشهور است در جنوب شرقی شهر اصفهان واقع است. اطراف این تالاب زیستگاه جانوران و گیاهان گوناگون است. اهمیت این زیستگاه سبب شد که در کنوانسیون حفاظت از تالابها، در شهر رامسر (سال ۱۳۵۴ﻫ ش) تالاب گاوخونی با مساحت 600 47 هکتار در فهرست تالابهای بینالمللی قرار گیرد.
کُمپوست کودی است که براثر فعالیت باکتریها و قارچها در شرایط رطوبت کافی، جریان هوا و دمای مناسب از تجزیۀ زبالههای شهری و روستایی تولید میشود. کمپوست که گیاخاک و هوموس نیز نامیده میشود، کود آلی است به رنگ قهوهای یا سیاه که در غنی کردن خاک کشاورزی مؤثر است. پسماندهای شهری و روستایی بیشتر از مواد گیاهی و جانوری تشکیل میشوند و تبدیل آن به کود برای انسان و محیطزیست مفید است. کمپوست ارزانتر از کود شیمیایی است و در حفظ طبیعت نقشی مؤثر دارد.
آلودگی محیطزیست آن دسته از تغییرهای فیزیکی و شیمیایی است که انسان در زیستگاه خود و سایر جانداران و سرانجام در سراسر زمین به وجود میآورد، بهطوریکه تعادل طبیعی را بههم میزند و با تخریب جبرانناپذیر طبیعت، زندگی نسلهای آینده و حیات روی کرۀ زمین را به خطر میاندازد. آلودگی محیطزیست از مهمترین مسئلههایی است که جامعۀ بشری با آن روبهروست.