آفرینندگی

آفرینندگی (خلاقیت) تواناییِ یافتنِ راه‌حلی تازه برای یک مشکل یا کشف رابطه‌های جدید میان دو یا چند مفهوم است که به آفرینش اندیشه یا اثری نو یا اختراعی تازه می‌انجامد. تواناییِ کشف نادرستی رابطه‌ها و مفهومها و اندیشه‌های کهن نیز آفرینندگی است. این توانایی سبب دگرگونیهای بزرگ در علم و کاربردهای آن و نیز پیدایش شاهکارهایی در موسیقی، ادبیات، نقاشی، مجسمه‌سازی و هنرهای دیگر شده است.

آدلر، آلفرد

آدلِر، آلفرد (1937 -1870م، Alfred Adler ) روان‌پزشک اتریشی و بنیان‌گذار مکتب روان‌شناسی فردنِگَر است. این مکتب بر تفاوتهای فردی تأکید دارد و از رفتارهایی بحث می‌کند که هر فرد با آنها از دیگران متمایز می‌شود. آدلر دربارۀ انگیزه‌های رفتارهای انسانی، نظریه‌های مهم بیان داشته است.

شخصیت

شخصیّت ویژگیهای سازمان‌یافته و کمابیش پایدار ذهنی، احساسی، هیجانی و رفتاریی است که یک فرد را از دیگری متمایز می‌کند. این ویژگیها در برخورد شخص با موقعیتهای گوناگون پدیدار می‌شود. بخشی از آنها مانند شیوۀ سخن‌گفتن و واکنش فرد در برابر رویدادها، جنبۀ اجتماعی (بیرونی) او را نشان می‌دهد و بخش دیگر مانند اندیشه، نگاه به زندگی و آنچه در ذهن او می‌گذرد، جنبۀ درونی (خصوصی) شخصیت فرد را تشکیل می‌دهد. بررسی شخصیت و تحلیل آن از موضوعهای علم روان‌شناسی است و به کاربردن عبارتهایی مانند شخصیت خوب یا بد و باشخصیت و بی‌شخصیت از نظر این علم درست نیست.

فُتُوَّت

فُتُوَّت (جوانمردی) آیینی کهن در ایران و بیشتر سرزمینهای اسلامی بوده است که پیروان خود را به تزکیۀ نفس (زدودن آلودگیهای اعتقادی و رفتاری) برای دست‌یابی به فضیلتهایی مانند آزادگی، بخشندگی، راستگویی، بردباری، دلاوری و فروتنی می‌خوانده است. پیروان این آیین و صاحبان این فضیلتها را جوانمردان (فتیان) می‌نامیدند. در زبان عربی فَتٰی به‌معنی جوان و جوانمرد است. برخی شباهتهای این آیین با تَصَوُّف و گرایشهای جوانمردان و صوفیان به یکدیگر چنان بود که جوانمردی را شاخه یا گرایشی از تصوف خوانده‌اند. چنانکه چندتن از صوفیان بزرگ در شمار جوانمردان هم جای دارند. از دیدگاهی دیگر فتوت را وجه عامیانۀ تصوف خوانده‌اند که غالباً صاحبان حرفه‌ها و پیشه‌ها به آن می‌پیوستند.