ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران مانند ادبیات کودکان و نوجوانان در سراسر جهان، با لالاییها، متلها و قصه‌های عامیانه، که ریشه در تجربه‌های زندگی و اندیشه‌ها و شادیها و غمهای مردم روزگار بسیار کهن دارند، آغاز شده است.

ادبیات کودکان و نوجوانان نوشته‌ها و سروده‌هایی هستند که ارزش ادبی یا هنری دارند و برای کودکان و نوجوانان پدید می‌آیند. ادبیات کودکان و نوجوانان هم شامل بخشی از فرهنگ شفاهی عامه است، مانند لالایی، مَتَل و قصه، و هم شامل آثاری است که شاعران و نویسندگان برای کودکان و نوجوانان پدید آورده‌اند، مانند داستان، نمایشنامه و شعر. نوشته‌های غیر داستانی در زمینه‌های دین، دانش اجتماعی، علم و کاربردهای آن، هنر و سرگرمی که هدف آنها آموزش مستقیم نباشد نیز موضوعهایی هستند که بخشی از ادبیات کودکان و نوجوانان را تشکیل می‌دهند.

ادبِیات کودکان و نوجوانان جهان مجموعه‌ای است از آثار ادبی که از زمانهای بسیار دور تا امروز به زبانهای گوناگون در همۀ کشورهای جهان برای کودکان و نوجوانان پدید آمده است. قسمتی از این مجموعۀ آثار ادبی به‌صورت شفاهی، قسمتی به‌صورت کتبی و قسمتی به هر دو صورت از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده است و جزئی از میراث فرهنگی هر کشور شمرده می‌شود. در میان این آثار گونه‌هایی مانند لالایی، ترانه، مَتَل، چیستان، قصه، افسانۀ کهن، حَماسه، حکایت پندآموز، نمایشنامه، داستان، نوشتۀ غیر داستانی و شعر می‌توان یافت که ممکن است در قالب نثر، نظم یا آمیخته‌ای از این دو باشند. ادبیات کودکان و نوجوانان هر قوم و ملت مانند ادبیات بزرگسالان ویژگیهای زندگی، آداب و رسوم، باورها، اعتقادها، و تاریخ آن قوم و آن ملت را منعکس می‌کند.