قَصیده از کهنترین قالبهای شعر در زبان فارسی و رایجترین قالب در زبان عربی است. قصیده واژهای عربی است و از کلمۀ قصد گرفته شده است، زیرا شاعر به قصد مدح و ستایش یا سوگواری (رثا)، وصف طبیعت یا یک حادثه و یا افتخارات شخصی و خاندانی آن را میسراید. در قصیده، قافیۀ مصراع اول با قافیۀ تمام مصراعهای دوم شعر یکسان است.
قطعه از قالبهای شعر فارسی است که معمولاً بین دو تا پانزده بیت دارد. تمام بیتهای آن هموزناند و مصراعهای زوج آن قافیۀ یکسان دارند.
قزوینی، محمد (1328-1256 ﻫ ش) مشهور به علامه قزوینی، ادیب، تاریخپژوه، کتابشناس و مصحح ایرانی و از بنیانگذاران پژوهش به شیوۀ نوین علمی در ایران است. از مهمترین کارهای او تصحیح انتقادی تاریخ جهانگشای جوینی و چهار مقالۀ عروضی است.
قَطران تبریزی شهرت شرف الزمان ابومنصور، شاعر فارسیگوی قرن پنجم هجری قمری است. او از نخستین شاعرانی است که در آذربایجان به فارسی دری شعر گفتهاند.
قُرَّةالعین (1233-1268 ﻫ ق) شهرتِ فاطمه زرینتاج برغانی قزوینی، متخلص به طاهره، شاعر، نویسنده و از مبلغان مشهور آیین بابیه بود.
قُشِیری، ابوالقاسم عبدالکریم (465-376 ﻫ ق)، صوفی، متکلم و مفسر ایرانی است. رسالۀ قشیریه اثر مهم اوست.