افریقای جنوبی

افریقای جنوبی جنوبی‌ترین کشور قارۀ افریقاست. از شمال به نامیبیا، بوتسوانا و زیمبابوه، از شمال شرقی به موزامبیک و سوازیلند، از شرق و جنوب به اقیانوس هند و از غرب به اقیانوس اطلس محدود است. کشور مستقل لِسوتو در داخل این کشور جای دارد. مساحت افریقای جنوبی 090 219 1 کیلومترمربع است.

افریقا

افریقا دومین قارۀ جهان ازلحاظ وسعت است که در حدود خشکیهای زمین را دربرمی‌گیرد. مساحت آن در حدود 000 365 30 کیلومتر مربع است. این قاره از شمال به دریای مدیترانه، از شرق به دریای سرخ و اقیانوس هند، از غرب به اقیانوس اطلس و از جنوب به منطقه‌ای محدود است که اقیانوس هند و اقیانوس اطلس به یکدیگر می‌پیوندند. کانال سوئز و بابُ‌المَندَب این قاره را از قارۀ آسیا و تنگۀ جَبَل‌ طارِق آن را از قارۀ اروپا جدا می‌کند. چندین جزیره و مَجمَعُ‌الجزایر نیز به قارۀ افریقا تعلق دارند. بزرگ‌ترین جزیرۀ افریقا، ماداگاسکار (مالاگاشی)، در جنوب شرقی این قاره است. مهم‌ترین دسته‌جزیره‌های افریقا عبارت‌اند از: موریس، سیشل، سائوتومه و پِرَنسیپ و کومور در جنوب‌شرقی و کیپ وِرد در غرب آن.

اَفراسیاب

اَفراسیاب از چهره‌های داستانهای باستانی ایران و شاهنامۀ فردوسی است. او پسر پَشَنگ، از نوادگان تور، و پادشاه توران بود. پیش از آنکه پادشاه شود، به خون‌خواهی تور به ایران تاخت. نُوذَر، پادشاه ایران، را کشت و بر بخشی از ایران دست یافت. ازآن‌پس، مدتی ایرانیان با تورانیان ‌جنگیدند. سرانجام به‌سبب خشکسالی، دو سپاه دست از جنگ کشیدند و تورانیان به آن سوی رود جِیحون، که مرز طبیعی ایران و توران بود، بازگشتند. سالها بعد، افراسیاب بار دیگر به ایران تاخت. هنگامی‌که کِیقُباد پادشاه ایران شد، همراه رُستَم به جنگ افراسیاب شتافت و او را از ایران‌زمین راند.

افرا

اَفرا درختی است بومیِ نواحی معتدل نیم‌کرۀ شمالی. تاکنون حدود 200 گونه از این گیاه در جهان شناسایی شده که 10 گونۀ آن در جنگلهای ایران می‌رویند.

اِغما

اِغما به حالت بیهوشی کامل و عمیق می‌گویند. در اصطلاح پزشکی، این حالت را کُما نیز نامیده‌اند که واژه‌ای است یونانی، به‌معنی خواب عمیق. کسی که به حال اغما افتاده مثل کسی است که به خوابی عمیق فرو رفته باشد، با این تفاوت که با هیچ‌گونه تحریکی بیدار نمی‌شود. یعنی اگر او را صدا بزنند (تحریک شنوایی) یا نوک سوزن را در پوستش فرو ببرند (تحریک حسی دردناک) یا آمونیاک جلو سوراخهای بینی او بگیرند (تحریک بویایی) واکنشی از خود نشان نمی‌دهد.

اَغانی

اَغانی (اَلاَغانی) کتابی است به زبان عربی نوشتۀ اَبوالفَرَج اصفهانی (356-284 ﻫ ق)، شاعر و ادیب عرب که در اصفهان زاده شد و رشد کرد. الاَغانی دانشنامه‌ای است ادبی مشتمل بر بعضی از ترانه‌ها و آهنگهای عربی، شعر، اصطلاحات موسیقایی، احوال شاعران وموسیقیدانان و خوانندگان برجسته از دوران پیش از اسلام تا قرن چهارم هجری قمری.