مانی

مانی (277-216 م) اندیشه‌ورز ایرانی در دورۀ ساسانیان، بنیان‌گذار آیین مانوی و نگارگری چیره‌دست است. در اندیشه و باور او عالم هستی براساس دو نیرو و یا اصل متضاد، اصل نور و اصل ظلمت، که در نبرد دائمی‌اند، بنیان یافته است. او رستگاری انسان را با نجات روح از بند ماده امکان‌‌پذیر می‌دانست. این آیین نخست در ایران گسترش یافت، و سپس در شرق و غرب آسیا، مصر و شمال افریقا و قسمتهایی از اروپا منتشر شد.

مانه، ادوآر

مانه، ادوآر (Édouard Manet،1832-1883 م) نقاش فرانسوی است که بر نقاشان امپرسیونیست و شیوۀ نوین نقاشی فرانسه تأثیر بسیار داشت. او برخلاف سنت نقاشی رایج با نگاهی صریح و واقعگرایانه زندگی مردمان را نقاشی کرد.

مانویت

مانویت (آیین مانی) ترکیبی است از عقاید عرفان مسیحی، فلسفۀ افلاطونی، عقاید زردشتی و بودایی و صابئی که با اندیشه‌های مانی دربارۀ چگونگی هستی، شکل یافته و نوعی رنگ عرفانی به خود گرفته است. اساس مانویت بر دو اصل نور و تاریکی یا خیر و شر قرار دارد که جدا و ضد یکدیگرند. ازاین‌رو آن را از ادیان معتقد به ثَنَویت (دوخدایی) دانسته‌اند. به‌عقیدۀ مانی در اَزَل و پیش از آفرینش دنیا، دو اصل نور و تاریکی، دو قلمرو مستقل داشتند که فرمانروایی عالم نور (جهان آرامش و سعادت) را پادشاه نور به‌عهده داشت؛ و بر عالم تاریکی (جهان جنگ و پریشانی)، اهریمن یا شیطان فرمانروایی می‌کرد. اهریمن به قلمرو پادشاه نور حمله کرد و پادشاه نور برای مقابله با او مادر زندگی را آفرید و مادر زندگی هم انسان اَزَلی (اورمزد) را خلق کرد. انسان ازلی با پنج پسر خود، که پنج عنصر نورانی بودند، به پیکار تاریکی رفتند؛ اما اهریمن بر آنها پیروز شد و آن پسران را دیوان خوردند.

مانش (کانال، تونل)

مانش کانالی طبیعی در شمال غربی اروپا، جنوب انگلستان و شمال فرانسه است که دریای شمال را به اقیانوس اطلس وصل می‌کند. طول این کانال 560 کیلومتر، عرض آن در پهن‌ترین قسمت 240 کیلومتر و عمیق‌ترین بخش آن 172 متر است. تنگۀ دووِر باریک‌ترین بخش این کانال و عرض آن 30 تا 40 کیلومتر است. چندین جزیره در کانال مانش وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: جزیره‌های وایت، جِرزی، گِرنْزی، آلدِرنی و سارْک متعلق به انگلستان.

ماندلا، نلسون

ماندلا، نلسون (Nelson Mandela، 1918-2013 م) حقوقدان و سیاستمدار افریقای جنوبی و مبارز نامدار ضد سیاست آپارتاید (جدایی نژادی) و نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آن کشور است.