افشاریان نام سلسله‌ای از شاهان ایران است که از سال 1148 تا 1210 ﻫ ق، بر سراسر ایران و سپس بر قسمتهایی از این سرزمین فرمانروایی کردند. شاهان این سلسله از ایل افشار بودند و به‌همین ‌سبب این سلسله افشاریان یا افشاریه خوانده شده است. ایل افشار گروهی از ترکان غُز بودند که در دورۀ سلجوقیان به ایران آمدند و عده‌ای از آنها به آذربایجان رفتند. اسماعیل اول صفوی، بنیانگذار سلسلۀ صفویان (907-1148 ه‍ ق)، گروهی از آنها را از آذربایجان به خراسان کوچاند تا از هجوم اُزبَکها و قبیله‌های ترک دیگر جلوگیری کنند. بنیان‌گذار سلسلۀ افشاریان نادرقلی افشار بود که قلمرو پادشاهی او از قفقاز، در غرب دریای خزر، تا بخشی از هندوستان را فرا می‌گرفت.

افشار نادری، نادر (1358-1305 ﻫ ش) مردم‌شناس، پژوهشگر و استاد دانشگاه در رشتۀ علوم اجتماعی است که با تَک‌‌نگاریها (گزارشی دربارۀ یک موضوع)، تهیۀ فیلم مستند و نوشتن کتاب نقشی مهم در شناساندن عشایر ایران داشته است.

افشار، محمود (1362-1272 ﻫ ش) نویسنده، قاضی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار ایرانی و بنیان‌گذار و سردبیر مجلۀ آینده بود. او بخش عمدۀ دارایی خود را وقف پیشبرد زبان فارسی و فرهنگ ایران کرده است.

افشار، جلال (1353-1273 ﻫ ش) پژوهشگر، گیاه‌پزشک و استاد ممتاز دانشگاه تهران و پایه‌گذار تحقیقات نوین حشره‌شناسی و دفع آفتهای گیاهی در ایران است. او بنیان‌گذار موزۀ جانورشناسی و حشره‌شناسی در دانشکدۀ کشاورزی کرج و دانشگاه تهران است.

اَفشار نام یکی از ایلهای ترکان غُز (اوغوز توغوز) است. به‌عقیدۀ کاشغری در دیوان لغات التُرک، این ایل به‌نام اوشار یا اَفشار، نوۀ یولدوزخان، سومین پسر اوغوزخان ترک و نخستین رئیس و بزرگ ایل، افشار نامیده شده است. ایل افشار نخست چادرنشین بود و در دشت قِپچاق، در شمال و شرق دریای خزر، زندگی می‌کرد. این ایل در قرن پنجم هجری قمری، در دورۀ سلجوقیان، همراه با طایفه‌های دیگر غز کوچ کرد و در آسیای صغیر، سوریه و ایران پراکنده شد.

نگاه کنید به افسنتین