آزادی امکان عملی کردن تصمیمهایی است که فرد یا جامعه به میل و ارادۀ خود می‌گیرد. اگر انسان بتواند همۀ تصمیمهایی را که می‌گیرد عملی کند و کسی یا سازمانی اندیشه، گفتار و کردار او را محدود نکند و در قید و بند در نیاورد، دارای آزادی مُطلق، یعنی آزادی بی‌حد و مرز است. اما چون انسانها به‌طور اجتماعی زندگی می‌کنند، نمی‌توانند آزادی مطلق داشته باشند. زیرا آزادی بی‌حد و مرز یک فرد به پایمال شدن آزادی افراد دیگر اجتماع می‌انجامد. به همین سبب است که هر جامعه‌ای با قانونها و مقررات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خاصی هم حافظ آزادیهای افراد آن جامعه می‌شود و هم حد و مرزهایی برای این‌گونه آزادیها به وجود می‌آورد. قانونها و مقررات جهانی نیز آزادیهای مردم سراسر جهان و حد و مرزهای آنها را در جامعۀ جهانی معین و مشخص می‌کنند. تلاشها و مبارزه‌های انسان در طول تاریخ زندگیِ اجتماعی او همواره برای به دست آوردن آزادیهای مَشروع و قید و بند زدن به آزادی مطلقِ فرمانروایان ستمگر و زورمندان بوده است.
آزادشهر از شهرهای استان گلستان و مرکز شهرستان آزادشهر است. این شهر در 75 کیلومتری گرگان، مرکز این استان، و 479 کیلومتری تهران واقع است. جمعیت آن 760 43 نفر است (سرشماری سال 1395 ه ش).
آزاد درختی است جنگلی که در شمال و غرب ایران، شرق ترکیه و جنوب قَفقاز می‌روید.
آریوبَرزَن سردار ایرانی و ساتراپ (استاندار) قسمتی از ایران در زمان داریوش سوم (پادشاهی 330-336 ق‌م)، آخرین پادشاه هخامنشیان، بود. او اسکندر مقدونی و بخشی از سپاهیانش را، که در راه تصرف تخت جمشید بودند، در گذرگاهی تنگ غافلگیر کرد و شجاعانه جنگید، اما نتوانست مانع رسیدن آنها به تخت جمشید شود.
آریَن‌پور، یحیی (1364-1284 ه ش) نویسنده و محقق معاصر ایرانی است. اثر مشهور او، کتاب از صبا تا نیما، دربارۀ تاریخ ادبیات معاصر ایران است.
آریستوکراسی نوعی حکومت است که در آن کارهای جامعه در دست اَشراف، یعنی کسانی است که از برترین امتیازهای اجتماعی به‌صورت موروثی برخوردارند. در بعضی از کتابهای فارسی این نوع حکومت را حکومت اشرافی نامیده‌اند.