آشپزی

آشپزی فن و هنر تهیۀ غذا از مواد خامِ خوردنی، با پختن و گاهی بدون پختن، است. این فن سبب می‌شود که موادِ خامِ خوراکی قابل هضم، اشتهاآور و لذت‌بخش شوند. همچنین امکان استفاده از فراورده‌های گوناگونی را که در طبیعت وجود دارد، برای انسان فراهم می‌کند. گذشته از این، پختن (یعنی عمل حرارت دادن) تخم انگلها و میکروبهای بیماری‌زا را، که در بعضی از مواد گوشتی یا سبزیها وجود دارد، از میان می‌برد و از امکان مبتلا شدن انسان به انواع بیماریها می‌کاهد.

آش

آش خوراکی است رقیق که با بُنشَن و سبزی و گاهی همراه با گوشت و مواد آردینه می‌پزند و به آن چاشنیهای گوناگون می‌زنند. آش از کهن‌ترین غذاهای پختنی ایران بوده است و امروزه نیز یکی از غذاهای سنتی و عمومی مردم ایران است. در سفرۀ بیشتر مردم، به‌ویژه تنگ‌دستان، از غذاهای اصلی و در سفرۀ توانگران غذایی است که معمولاً پیش از غذاهای دیگر می‌خورند. عامۀ مردم می‌پندارند که برخی از آشها خاصیت معنوی و درمانی دارند و آنها را برای رسیدن به مراد و آرزوی خود به‌صورت نَذرانه می‌پزند.

آسیه

آسیه در روایتهای اسلامی، نام همسر فرعون مصر در زمان حضرت موسی(ع)، پیامبر بَنی‌اسرائیل، است. در کتابهای اسلامی آمده است که فرعون دستور داده بود همۀ نوزادان پسر خانواده‌های بنی‌اسرائیل را بکشند. وقتی که موسی به دنیا آمد، مادرش او را در زنبیلی قیراَندود گذاشت و در میان نِیزارهای رود نیل رها کرد. در قرآن (سورۀ قَصَص، آیۀ 9) آمده است که همسر فرعون اجازه نداد که فرعون موسی(ع) را بکشد. به اعتقاد مسلمانان، به‌خواست آسیه، که زنی پرهیزگار و نیکوکار و خداپرست بود، موسی از آب گرفته و در دربار فرعون بزرگ شد. در تورات، کتاب دینی یهودیان، آمده است که دختر فرعون موسی(ع) را از آب گرفت و بزرگ کرد.

آسیای صغیر

آسیای صَغیر شبه‌جزیره‌ای است در آسیای جنوب غربی که امروزه بخشی از کشور ترکیه است. آسیای صغیر از شمال به دریای سیاه، از غرب به دریای اِژه، از جنوب به دریای مدیترانه و از شرق به بخش شمالی رود فُرات محدود می‌شود. تنگۀ داردانل، دریای مَرمَره و تنگۀ بُسفُر آن را از بخش اروپایی ترکیه جدا می‌کند. قسمت بزرگی از این شبه‌جزیره را فَلات آناتولی دربرمی‌گیرد.

آسیای ستوری

آسیای سُتوری آسیایی است که با ‌نیروی حیوان می‌گردد. محورِ سنگِ گَردان این آسیا به‌وسیلۀ تیری افقی به حیوان وصل است. حرکت دایره‌وار این حیوان سبب می‌شود که سنگ گردان دور محوری که از سوراخ میان سنگ ثابت آسیا بیرون آمده است بگردد. آسیای ستوری را چون سنگهایی بزرگ و سنگین دارد خَراس، یعنی آسیای بزرگ، نیز می‌نامند. خراس را بیشتر با اسب، شتر و گاو می‌گردانند. آسیای اسبی را اَسپاس، آسیای شتری را شُتُراس و آسیای گاوی را گاواس نامیده‌اند.