ماوَراءُالنَهر سرزمینی تاریخی است در شمال آمودریا که در زبان پهلوی، فرارود نامیده میشد. عربهای مسلمان پس از تسخیر این سرزمین آن را ماوراءالنهر نامیدند. خوارزم و سغد از مرکزهای تمدن در این سرزمین و سمرقند، بلخ، چاچ (تاشکند)، بخارا و گرگانج از شهرهای معروف آن بودند.
