اِکباتان شهری باستانی در محل همدان کنونی بود. دیااُکو، بنیان‌‌گذار دولت ماد و نخستین شاه این سلسله، در قرن هفتم پیش از میلاد این شهر را گسترش داد و به پایتختی برگزید. نام این شهر کهن در سنگ‌نبشته‌ای آشوری، که از حدود سه‌هزار سال پیش بر جای مانده، به‌صورت اَمَدانَه، و در سنگ‌نوشته‌های هخامنشیان (330-559 ق م) به‌صورت هَگمَتانَه آمده است. یونانیان این شهر را اکباتان یا آگباتان می‌خواندند. تا آن زمان مادها در روستاها و شهرهای کوچک به‌صورت پراکنده به‌سر می‌بردند و شهری که مرکز فرماندهی آنها باشد نداشتند. بنا به گفتۀ هرودوت، تاریخ‌نویس یونانی قرن پنجم پیش از میلاد، دیااُکو از مردم ماد خواست شهری بزرگ بسازند و آن را پایتخت سرزمین خود قرار دهند. خواستۀ دیااُکو انجام شد و شهر اکباتان پدید آمد.
